Wielicka nagroda kulturalna za 2023 rok – dla mistrza szopek krakowskich oraz dla harcerzy

Treść

Wyłoniono laureatów Nagrody Kulturalnej Burmistrza Wieliczki za 2023 rok. Wyróżnienia te są przyznawane od kilkunastu lat za osiągnięcia artystyczne i upowszechnianie kultury. Tym razem nagrodę otrzymają twórca szopek Zbigniew Grzech oraz Hufiec ZHP Wieliczka.

Wielicka Nagroda Kulturalna jest przyznawana od 17 lat. Ustanowiono ją w 2006 roku dla inspirowania i promowania osiągnięć w sferze kultury. Wyróżnienie jest przyznawane w formie pieniężnej osobom, zespołom, instytucjom lub organizacjom, wyróżniającym się w tworzeniu, upowszechnianiu i ochronie dóbr kultury.

Laureatów nagrody wybiera kapituła konkursu spośród kandydatów zgłaszanych wcześniej (w formie wniosków) przez mieszkańców, organizacje, instytucje kultury itp.

Każdego roku przyznawane są dwie takie nagrody. Tym razem uhonorowano wieliczanina Zbigniewa Grzecha - za całokształt działalności kulturalnej, oraz Hufiec ZHP Wieliczka – w kategorii wydarzenie roku, za przygotowanie wyjątkowych obchodów jubileuszu 110-lecia harcerstwa na ziemi wielickiej.

Sława wielokrotnie nagradzanego twórcy szopek krakowskich Zbigniewa Grzecha jest już międzynarodowa. Mieszkaniec Wieliczki tworzy swe dzieła od kilkudziesięciu lat; odgrywa ważną rolę w środowisku, współtworzy trendy i kreuje bogatą spuściznę tradycji krakowskiej szopki. Kilka szopek jego autorstwa powędrowało za granicę, do rąk prywatnych oraz instytucji. Szopka z 1968 roku „wystąpiła” w programie telewizyjnym prof. Wiktora Zina „Piórkiem i węglem”, a potem wręczono ją jako prezent prezydentowi Czechosłowacji Ludwikowi Svobodzie, który gościł w Krakowie w 1969 roku. W 2022 roku Zbigniew Grzech otrzymał odznakę honorową „Zasłużony dla Kultury Polskiej".

Wieliczanin pierwszą swą szopkę wykonał w wieku 11 lat, z pomocą ojca. Działo to uhonorowano szóstym miejscem, podczas 6. Konkursu Szopek Krakowskich w 1948 roku. Przez kolejnych 20 lat Zbigniew Grzech przygotowywał szopki na ten konkurs, zawsze z sukcesami. W latach 1962-1964 jego prace zdobyły pierwsze nagrody. Trzykrotnie były to miejsca drugie (w roku 1957, 1965 i 1968) i tyle samo trzecie (w roku 1956, 1960 i 1969), nie licząc wyróżnień.

Na początku lat 70. XX wieku mieszkaniec Wieliczki zawiesił działalność artystyczną, ze względu na obowiązki zawodowe i rodzinne, jednak z myślą, że kiedyś do niej wróci. Stało się to niemal pół wieku później. W 2020 roku Zbigniew Grzech przygotował pracę na 78. Konkurs Szopek Krakowskich i od tamtej pory tworzy je co roku. W roku 2020, 2021 i 2023 jego szopki nagrodzono trzecim miejscem, a w roku 2022 – wyróżnieniem.

- Kreda, chleb i klej z takich składników składa się masa z której wykonuje figurki do swoich szopek mieszkaniec Wieliczki. W swoich dziełach oprócz Świętej Rodziny, wieliczanin umieszcza postacie Diabła, Heroda, Śmierci, Pana Twardowskiego, Dziada oraz Żyda. By obejrzeć szopkę Zbigniewa Grzecha wieliczanie nie muszą jechać do Krakowa. W okresie Świąt Bożego Narodzenia, na Trakcie Solnym w centrum Wieliczki, można oglądać szopkę jego autorstwa, która w 2020 roku zajęła trzecie miejsce w kategorii szopek średnich – podaje Urząd Miasta w Wieliczce.

Z kolei harcerze z Hufca ZHP Wieliczka, którego komendantem jest obecnie harcmistrz Anna Hałatek, od kilkudziesięciu lat współtworzą życie kulturalne i społeczne podkrakowskiego miasta. Uczestniczą w życiu społecznym, w wydarzeniach patriotycznych i kulturalnych, pomagają w czasach pandemii oraz w okresie kryzysu uchodźczego.

Hufiec ZHP Wieliczka, działający na terenie gmin Wieliczka, Biskupice, Niepołomice i Kłaj, jest jednostką terenową Związku Harcerstwa Polskiego Chorągwi Krakowskiej. Obecnie zrzesza ponad 350 zuchów, harcerzy, harcerzy starszych, wędrowników, instruktorów i seniorów ZHP, pracujących: w gromadach zuchowych (dzieci w wieku 6-10 lat), drużynach harcerskich (10-13 lat), drużynach starszoharcerskich (13-16 lat), drużynach wędrowniczych (16-21 lat) i kręgach instruktorskich lub seniorskich.

Kadrę hufca stanowi ponad 30 instruktorów i wychowawców – wolontariuszy. Są to studenci i uczniowie szkół średnich, ale także nauczyciele oraz pracownicy różnych firm i instytucji. Wszyscy posiadają niezbędne przeszkolenie do pracy z dziećmi i młodzieżą, na bieżąco podnoszą swoje kwalifikacje i umiejętności podczas kursów wewnątrz organizacji i na szkoleniach zewnętrznych.

- 27 maja 2023 roku odbył się wyjątkowy jubileusz 110-lecia wielickiego harcerstwa. Na plantach w Wieliczce stanęła namiotowa wioska, która była żywą reklamą harcerskich ideałów. Harcerze zaprosili mieszkańców do wspólnej gry terenowej „Tropem zaginionego skarbu”, a wieczorem odbył się uroczysty apel, na którym odznaczenia otrzymali zasłużeni druhny i druhowie. Obchody zakończono wzruszającym „Spotkaniem pokoleń przy harcerskiej piosence” w Wielickiej Mediatece. Odbyło się też symboliczne harcerskie ognisko z obrzędowymi i turystycznymi piosenkami, które intonowali druhowie z 2 DH Sokoły z Gorzkowa. Natomiast pamiątką po jubileuszu jest Dąb 110-lecia, który wspólnie posadzono na wielickich plantach. Wybrano drzewo, którego liście tworzą wieniec na każdym harcerskim krzyżu i które symbolizuje męstwo i wytrwałość – napisano w uzasadnieniu kapituły konkursu.

(JOL)

zdjęcia: materiały UMiG Wieliczka